Günümüz iş dünyasında, şirketlerin sadece finansal başarılarını değil, aynı zamanda etik değerlere uygun bir şekilde faaliyet göstermelerini bekleyen bir eğilim gözlemlenmekte. Bu bağlamda Risk, İç Kontrol, Etik ve Uyum Departmanı'nın rolü ve sorumlulukları giderek önem kazanmakta, biz de bu bilinç ile temel sorumluluklarımızı yerine getirmekteyiz. Sorumluluklarımızı yerine getirirken işleyişi Etik ve Uyum Departmanı ve Risk, İç kontrol departmanı olarak iki kısıma ayırarak değerlendirmek uygun olacak. Her iki departmanın itibar ve finansal kayıpları önlemenin yanı sıra, önem derecesi gitgide artan bu kültürü ATÜ’nün yurt içi ve yurt dışında faaliyet gösterdiği tüm bölgelerde yaygınlaştırma konusunda ortak bir sorumluğu bulunmaktadır.

Etik ve Uyum Departmanı, şirketin güvenilirliğini, hesap verebilirliğini ve şeffaflığını sağlamada kilit bir rol oynamaktadır. Bu kapsamda, etik standartları koruma, yasalara ve düzenlemelere uyumu sağlama, şirket içinde bu konularda farkındalığı artırmak amacıyla çeşitli eğitimler düzenleme, yolsuzluk ve rüşvetle mücadelede hediye, ağırlama ve çıkar çatışması kurallarına uygun iş yapma yöntemlerini benimsetme gibi görevleri üstlenir. Aynı zamanda, bu etik kültürünü 3. taraflara da benimsetme ve onları bu yönde yönlendirme sorumluluğunu taşır. Departmanın kurumsal sosyal sorumluluk kapsamında da şirketin toplumsal etkilerini göz önünde bulundurarak iş yapma süreçlerini yönlendirme sorumluluğu da vardır.

Risk, İç kontrol departmanı ise iş süreçlerini verimli bir şekilde yönetme, etkin bir iç kontrol mekanizmasını kurma ve bu mekanizmanın takibini sağlama, dış denetimlere tüm birimleri hazırlama, iş süreçlerindeki riskleri minimize etme gibi sorumlulukları bulunmaktadır. Departmanımız, şirketin yönetimine, çalışanlarına, müşterilere ve diğer paydaşlara güvenilirlik ve şirketin sürdürülebilirliğini sağlama adına kritik bir rol oynar.

İç ve dış paydaşlardan hangi departmanlar ve kuruluşlarla iletişim halindesiniz?

Yukarıda da bahsettiğim gibi bu bir kültür, şirket içinde bu kültürün yaygınlaşması için tüm departmanlarla iletişim halindeyiz. Bu kuvvetli iletişim sayesinde, şirketimizde güçlü bir etik kültür oluşturma, yasalara uyum sağlama yeteneğini artırma, risklere karşı hazırlıklı olma gibi hedeflerimize hızla ilerleyeceğimize inanıyoruz. Ayrıca tüm 3. taraflarımızla da iletişim halindeyiz. İş ilişkisine başlamadan önce, etik kültürümüze uygun olan 3. taraflarla işbirliği yapma ilkesini hayata geçirmek adına gerekli incelemeleri yapıyoruz. Bunun yanında şirket ortaklarımız TAV Havalimanları Holding ve Unifree Duty Free İşletmeciliği A.Ş. yanı sıra ortaklarımızın paydaşları Gebr. Heinemann ve ADP ile sürekli iletişim halindeyiz. Etik kültürün korunması ve bu konudaki farkındalığın artırılması için faaliyetleri ile sektörde tanınmış olan Etik ve İtibar Derneği ve Etik Değerler Merkezi ile iletişim halindeyiz.

Risk, İç Kontrol, Etik ve Uyum konularında departmanın strateji ve faaliyetlerinden bahseder misiniz?

Elbette, risk yönetimi, iç kontrol, etik ve uyum konuları kurumsal yönetim açısından önemli alanlardır. Bu konularda strateji ve faaliyetlerimiz şu unsurları içermektedir; şirketin etik standartlarını belirleme, uyum süreçlerini yönetme, çalışanların etik davranışlarına rehberlik etme, etik sorunlara karşı duyarlılığı artırma, etik kurallara uyulmasını teşvik etme, etik kurallara uymayan durumları tespit etme ve gerekli önlenmelerin alınmasını sağlama, iş süreçlerindeki potansiyel riskleri belirlemek için düzenli risk değerlendirmesi yapma, belirlenen riskleri yönetmek için stratejiler geliştirme ve uygulama, risklerin sürekli olarak izlenmesi ve üst düzey yöneticilere düzenli raporlar sunma, etkin bir iç kontrol sistemini kurma ve sürdürme, iç kontrol süreçlerini şeffaf bir şekilde yönetme ve ilgili tarafların hesap verebilirliğini sağlama olarak bahsedebilirim. Bu stratejilerin uygulanması, bir şirketin etik değerlere ve uyum standartlarına olan bağlılığını güçlendirir, şirketin çeşitli risklere karşı direncini artırır ve böylelikle sürdürülebilir başarı için önemli bir temel oluşturur.

Etik ve Uyum faaliyetleriyle ilgili kısa süre önce şirketimiz ETİKA ödülüne layık görüldü. Bu ödüllerle ilgili değerlendirme kriterleri nelerdi?

Bu ödüle şirket olarak layık olmak bizleri fazlası ile gururlandırdı. Biz ATÜ’de Etik ve Uyum Programını geliştirmeye 2020 yılının başında başladık ve bu ödül ile çok kısa zamanda etkin bir program kurduğumuzu görmek ekibimi daha iyi işler yapmak adına oldukça heyecanlandırdı. Mevcut Etik ve Uyum programımızla ilgili hediye, ağırlamalar ve çıkar çatışmaları prosedürlerine uyumumuzdan, farkındalık eğitimlerimize, etik hattımızın işleyişinden, kurumsal sosyal sorumluluk bilincimize kadar bir çok konu mercek altına alındı. Bu kapsamlı değerlendirme sonucunda, şirketimizin güçlü bir Etik ve Uyum Programına sahip olmasının ve bu programı başarılı ile uygulamasının simgesi olarak ETİKA ödülüne layık görüldük.

Etik ve uyum ile ilgili şirket içinde gerçekleştirdiğiniz farkındalık eğitimleri ve bilgilendirme süreçleri hakkında bilgi verebilir misiniz? Bu süreçlerin şirket kültürüne olan etkisi nedir?

Departman olarak farkındalık eğitimlerine büyük önem veriyor ve bu konuya değer atfediyoruz. Eğitimler, tüm çalışanlara dokunmamıza, amacımızı daha iyi ifade etmemize, soyut olan bu konuların farkındalığını artırmamıza yardımcı oluyor. Online eğitimlerimiz ardından yurt dışı operasyonlarımız dahil tüm çalışanlarımıza dokunmak için eğitimlerimizi hazırladık ve toplamda 986 çalışanımıza bu konularla ilgili eğitimler verdik. Böylelikle, ilk defa yolsuzluk ve rüşvet ile mücadele programımız kapsamında iş süreçlerimize dahil ettiğimiz yeni iş yapış biçimlerini, e-posta ile duyurma yanı sıra yüz yüze olarakta çalışanlarımızla paylaşma fırsatımız oldu. Bu sayede, çalışanlarımıza soru sorma imkanı tanıdık ve bu programın sürdürülebilirliği için onlardan neler beklediğimizi daha iyi anlamalarını sağladık. Belirli periyotlarda bu eğitimlere devam etmek istediğimizi de ayrıca eklemek isterim. Eğitimlerin, şirketimizce önemli bulunan bu kültürün sürdürülebilirliği için tüm çalışanların bu kültüre sahip çıkmasını sağlamak gibi önemli ve olumlu etkileri söz konusu. Ayrıca şirketin değerlerini benimseyen, şeffaf ve sorumlu bir organizasyon oluşturur. Bu kültür aynı zamanda şirketin itibarını güçlendirmenin yanı sıra çalışanların motivasyonunu artırır ve uzun vadeli başarı için sağlam bir temel oluşturur.

Çalışanların etik ilkelerle ilgili soru ve bildirimleri için erişebilecekleri platformlar ve işleyiş sürecinden söz eder misiniz?

Öncelikle İletişimlerimizde açık kapı politikasını benimsediğimizi her fırsatta dile getiriyoruz. Böylelikle paydaşlarımızın bize her zaman ulaşabilme özgürlüğünü ve bize güvenlerini sağlıyoruz. Bunun yanı sıra tamamen bağımsız olarak 3. taraf bir firma tarafından yönetilen Paylaş Hattımız var. Bu hatta hem çalışanlarımız, hem de 3. taraflarımız etik ihlalleri anonim olarak da bildirebiliyor. Bu hatta web, telefon ve e-posta kanalları ile ulaşım sağlayabiliyorlar. Ayrıca departmanımıza ait ethicscomplaince@atu.com.tr e-posta adresi bulunmakta yine paydaşlarımız bu e-posta aracılığı ile bize sorularını ve/veya etik ihlalleri bildirebiliyorlar.

Dijitalleşme ve iş yapma biçimlerinde değişime sebep olan yeni teknolojilerin sizce etik standartlar ve uyum politikaları üzerinde etkisi oldu mu? ATÜ’nün etik ve uyum politikasında buna yönelik gerçekleştirdiğiniz güncellemelerle ilgili bilgi verebilir misiniz?

Evet, dijitalleşme ve yeni teknolojilerin iş yapma biçimlerindeki değişimler, etik standartlar ve uyum politikaları üzerinde önemli bir etki yaratmıştır. Veri gizliliği ve güvenlik standartlarının güçlendirilmesi konuları uyum politikalarımız kapsamına dahil edilmiştir. Yapay zeka ve otomasyonun yaygınlaşması otomatik kararların etik yönlerinin dikkate alınması gibi konuları da gündeme getirecek ve biz de politikalarımıza bu konuları da dahil edeceğiz. Bu konuları çağımızın çok önemli konuları ve bizler de yakından takip etmekteyiz. Veri gizliliğini anlatırken eğitimlerimizde operasyon çalışanlarından bir arkadaşımız faturaların üzerinde çalışanların adı ve soyadlarının açık şekilde yazılı olduğunu bildirdi. Biz de bunun üzerine uymak ile yükümlü olduğumuz Gümrük Mevzuatını da dikkatle inceledikten sonra bu verilerin gizli kalmasının önemli olduğu kararı ile faturalarda güncellemeye gittik ve artık çalışanlarımızın adı ve soyadlarını faturaların üzerinden kaldırttık. Bu güncelleme çalışanlarımızın haklarına olan hassasiyetimizi gösteren önemli bir güncelleme örneğidir.

ATÜ’nün yurt dışı operasyonlarında ilgili ülkenin yerel düzenlemeleri ve politikalarına uyumlanma konusunda yaşadığınız zorluklar ve bunların nasıl aşıldığına dair deneyimlerinizi paylaşabilir misiniz?

Etik ve Uyum programımızı kurmadan önce bu konu üzerine ciddi şekilde eğildik. Her ülkenin kendine has kültürü, farklı hukuki yapısı, yerel düzenlemeleri ve beşeri varlığının yarattığı farklılıkları dikkate alarak standart bir etik kültürü oluşturma gerekliliği çerçevesinde stratejilerimizi belirledik. Öncelikle tailor-made olarak hazırladığımız Etik ve Uyum standartlarımızı, tüm prosedürlerimizi hem incelemeleri hem de hukuki görüş almaları için ilgili ülkelerdeki Uyum Sorumluları ile paylaştık. Onlardan gelen bilgiler doğrultusunda revizelerimizi yaptık. Bu kültürün içselleştirilmesi için her ülkenin kendi dillerinde kuralları, politikaları, duyuruları hazırladık ve yayınladık. Yerel ekiplerle güçlü bir işbirliği ve iletişim içindeyiz, böylece olası zorlukları öncesinden tespit edip önlem alabilmekteyiz.

Kaç yıldır ATÜ bünyesinde görev yapıyorsunuz? Bu yapının bir parçası olmak size neler kazandırdı?

15 yıldır ATÜ bünyesinde görev yapmaktayım ve de birçok farklı pozisyonda görev aldım. Her görevim bana farklı bakış açıları kazandırdı. Bunun neticesinde 360 derece değerlendirme kabiliyetimin artığını düşünüyorum. Kök eğitimim mühendisliğin yanında sahip olduğum sosyal bilimler alanındaki doktora çalışmam sayesinde konulara analitik taraftan bakmanın yanı sıra beşeri yönleri de asla göz ardı etmem. Yeni görevimde bu özelliğimi fazlası ile kullanabilme fırsatı bana kendimi gerçekleştirme olanağı sundu. ATÜ’nün bir parçası olmak, almış olduğum eğitimleri, hayat felsefemi, beni ben yapan dünya görüşümü iş hayatıma yansıtabilmek beni daima iyi hissettirdi.

Ekibiniz kaç kişiden oluşuyor? Ekibinizden biraz bahsedebilir misiniz?

3 kişiden oluşan küçük bir ekibiz. İyi iletişime büyük bir önem veriyoruz, bu da projelerimizi daha etkili bir şekilde yönetmemize ve başarıya ulaşmamıza yardımcı oluyor. Sorumluklarının bilincinde olarak işlerini yerine getirirken daima şirketin başarısına, sürdürülebilirliğine odaklanarak görevlerini yerine getirmeyi ilke edinmiş, hızlı aksiyon almayı seven bir ekibiz diyebilirim.